Саха сиригэр тыа хаһаайыстыбата сайдыытын билим өттүттэн ДьТХНЧИ (ЯНИИСХ) хааччыйар. Мунньахха теория уонна уопут сэргэстэһэ турдахтарына, үлэ үтүө түмүктээх буоларын хаста да холобурдаатылар. Билигин институт бары экспериментальнай базаларыгар саха сүөһүтүн, сылгытын ахсаанын элбэтиигэ, өр сыллаах оту, олохтоох бурдук суордун билими кытта ситимнээн үүннэриигэ соруктар туралларын ыйдылар. Айаал Иванович олохтоох бородууксуйа переработкатын атаҕар туруоран, саха сүөһүтүн, сылгытын бородууксуйата диэн бренд буоларыгар туһулаан институт үлэни ытарын эттэ. Ол инниттэн сүбэни, күүһү түмэн бары бииргэ үлэлиэҕин диэн ыҥырда. Муус устар ыйыгар ДьТХНЧИ (ЯНИИСХ) Олом Күөлгэ турбут 69 саха сүөһүтүн Мээндигигэ Арыылаах диэн сиргэ көһөрбүттэрин эттэ. Салгыы институт Амма улууһугар ханнык хайысхаларга бииргэ үлэлэһэр былааннааҕын сиһилии сырдатта:
-Мээндиги ОПХ базатыгар саха сүөһүтүн иитэн ахсаанын элбэтэр, боруоданы тупсарар селекциялыыр үлэ.
-Мээндиги ОПХ базатыгар саха сылгытын иитэр сылгы заводун тэрийэн федеральнай статустаах буоларын ситиһии.
-Амма СХПК базатыгар олохтоох бурдук суортарын сэлиэһинэйи, эбиэһи, нэчимиэни үүннэрэн Саха сиригэр тарҕатыы.
-Мээндиги ОПХ базатыгар сүөһү аһын дэлэтиигэ элбэх сыллаах оту чинчийэн үүннэрии.
-Улууска сүөһү, сылгы туругун тупсарар ветеринарнай өҥө таһымын үрдэтиигэ билим көмөтө.
Мунньахха Мээндиги ОПХ сирин ( 1081 гектар бааһына, 475 гектар ходуһа, 708 гектар мэччирэҥ) толору туһаныы, Мээндиги Арыылааҕар кыстык хотонун тутуу, Покровкаҕа семеневодства станциятын сайыннарыы уонна сүөһүгэ, сылгыга вакцинаны туһаныы боппуруостара дьүүллэһиннилэр. Профессор М.П. Неустроев хаһаайыстыбалары элбэх уонна доруобай төрүөҕү ылар инниттэн вакцинацияҕа болҕомтону ууралларын эттэ. Манна даҕатан Саха сиригэр айыллыбыт «Сахабактисубтил“ диэн пробиотигы сүөһүгэ, сылгыга, сибиинньэҕэ туһаннахха ыарыыларга иммунитеттара үрдүүрүн, төрүөҕү ылыы орто көрдөрүүтэн 10%-нан үрдүүрүн бэлиэтээтэ.
Түмүккэ үөһээ этиллибит хайысхаларга Амма улууһа уонна ДьТХНЧИ (ЯНИИСХ) бииргэ үлэлэһии Сөбүлэҥин ылыннылар.
„Бүгүн биһиги Амма улууһун кытта Мээндиги ОПХ базатыгар саха сүөһүтүн, сылгытын ииттэргэ, элбэх сыллаах от суортарын үүннэриигэ, Покровкаҕа олохтооох бурдук суортарын үүннэрэн Саха сиригэр тарҕатарга бииргэ үлэлэһэр Сөбүлэҥи ылынныбыт. Ити саха сүөһүтүн ахсаана элбииригэр, бурдук сиэмэтин фондата хаҥыырыгар, хаачыстыбалаах сүөһү аһын дэлэтиигэ туһулуныа. Саха сүөһүтэ тыйыс климаттаах услуобуйаҕа Аан дойдуга соҕотох бастыҥ адаптивнай хаачыстыбалаах боруода. 2020 сылга диэри бу боруодаҕа олоҕуран тупсарыллыбыт саха боруодатын ылар соруктаахпыт. Билиҥҥи кэмҥэ сүтэн эрэр боруодалар ахсааннарыгар сылдьар, ону биһиги ити балаһыанньаттан таһааран, ахсаанын элбэтэн салгыы ырыынакка саха сүөһүтүн бородууксуйата диэн „бренд“ оҥоруохтаахпыт. Саха сылгытын киин улуустартан бастыҥынарын түмэн федеральнай статустаах сылгы заводун тэрийэри былаанныыбыт. Мээндиги ОПХ бааһыналара, ходуһалара итиннэ эппиэттиир диэн сыаналыыбыт. Маны тэҥэ сүөһүттэн, сылгыттан ылар бородууксуйабытын переработкатын күүскэ сайыннарыахпытын наада. Переработкаламмыт бородууксуйа көрүҥэ элбээн, хаачыстыбата үрдээн ырыынакка хамаҕатык атыылаһыллар буоллаҕына, хаһаайыстыбалар дохуоттара үрдүөҕэ“, - диэн Айаал Иванович санаатын үллэһиннэ.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети