Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Томтор нэһилиэгин киинэ Томтор Аллараа Бэстээхтэн 30 км хоту, Майаттан  67 км соҕуруулуу-илин хайысхаҕа баар, «Дьанхаада нэһилиэгэ» Төхтүрү, «Доллу  нэһилиэгэ» Тумулу уонна Өлүөнэ өрүскэ «Дьокуускай куорат» куораттааҕы уокуругу кытта (Эһэлээх, Сатыы-Талах, Бэстээх арыыларынан) быысаһар.

«Томтор нэһилиэгэ» МТ территорията 19,3 тыһ.га, ол иһигэр 205 га сирдээх, нэһилиэнньэтэ 475 киһи.
Мэҥэ-Хаҥалас улууһа МТ 6.12.2013 сыллаахха бэриллибит 216 №-дээх муниципальнай архивын ыспыраапкатынан 1710 сыллаахха  5 аҕа ууһа холбоспутуттан  Мэлдьэхси нэһилиэгэ тэриллибит. Дьаһаах кэмииссийэтин быһаарыытынан 1766 с. Мэлдьэхси нэһилиэгэ 3 нэһилиэккэ араарыллыбыт: I Мэлдьэхси (билигин Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Суола уонна Хорообут нэһилиэктэрэ), II-с Мэлдьэхси (Чурапчы улууһун  Дириҥэ), III-с Мэлдьэхси (Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Томтор нэһилиэгин  территорията), онно Өлүөнэ өрүс арҕаа кытылыгар баар Тулагы нэһилиэгэ киирсибит.

1930 с. «Эhэлээх», «Балгы», «Маалыкай» табаарыстыбалара II-с Мэлдьэхси нэһилиэгэр киирбиттэрэ. Административнай-территориальнай уларытыы кэмигэр Тулагы нэһилиэгэ Дьокуускай оройуонугар холбоспута.

1957 с. II-с Мэлдьэхси нэһилиэгэ  Дьаҥхаада нэһилиэгэр киирбитэ. Ол түмүгэр нэһилиэк киинэ уонна сэттэ кылаастаах оскуола Төхтүр нэһилиэгэр көспүттэрэ, нэһилиэк Дьаҥхаада диэн ааттаммыта. 1957 с. «Сардаана» колхозка кубулуйан  Маленков аатынан колхозктан арахсан Горькай аатынан колхозка бэриллибитэ, II-с Мэлдьэхси нэһилиэгэ Төҥүлү нэһилиэгэ диэн ааттаммыта, нэһилиэк киинэ уонна колхоз.Төҥүлүгэ көспүтэ. 1992 с. совхоз бытарыйбыта уонна нэһилиэк эмиэ  «Томтор  нэһилиэгэр» уларыйбыта.

Нэһилиэк  олохтоохторун баҕаларынан төрүт историческэй ааты ылыныыны «Томтор нэһилиэгэ» муниципальнай тэриллии нэһилиэктээҕи сэбиэтин депутаттарын VI-с уочараттаах сессияларын  2013 сыл алтынньы 01 күнүнээҕи быһаарыытынан ылыллыбыта.