Дьокуускай тустууга чемпионатыгар

Кылгастык биирдиилээн ыйааһыннарынан ырыттахха, 50 киилэҕэ алта бөҕөс кытынна. Аан дойду уолаттарга чемпиона Иван Оконешников – Семен Громовы кытта тустуута 7:7 ахсаанынан түмүктэннэ. Онуоха хаачыстыбанан кыайыыны Оконешников ситистэ гынан баран, кини бу киирсиигэ эчэйии ылан, салгыы тустубата.

Бүтэһик быһаарыылаах тустууга спорт маастара Павел Архипов – бастакы разрядтаах Иван Лонгиновы 12:2 ахсаанынан эрэллээхтик кыайан, Дьокуускай куорат 2015 cыллааҕыаһаҕас чемпионатын кыайыылааҕынан буолла.

57 киилэҕэ – сүүрбэ бөҕөс күөн көрүстэ. Сүрүннээн эдэр уолаттар туһуннулар. Онуоха Красноярскай кыраайтан кэлэн биллиилээх тренер Иван Дмитриев салалтатынан дьарыктанар Виталий Эспек – Семен Попову, Юрий Сыромятниковы, Айсен Потаповы холкутук кыайталаан финалга таҕыста. Ол кэмҥэ анараа бөлөхтөн эмиэ маастарга кандидат Афанасий Милютин – Георгий Кычкины, уолаттарга Россия күрэхтэһиитин кыайыылааҕа, аан дойду түһүлгэтин призера Петр Константиновы, Федор Дьячковскайы, Ян Свинобоевы кыайталаата.

Финал: Эспек – Милютин. Иккиэн да сытыытык, бырахсыылаахтык кииристилэр. Эспек үөһэттэн тутуһан бырахсыыга үчүгэй эбит. Итиэннэ атахха киирэн баран, утарсааччытын илиитин кыбытар сөбүлээн туттар албастаах эбит. Оттон Милютин төһө да сабырыйтаран истэр, утары бырахсан, атахтаан, дьоһун утарсыыны оҥорбутун бэлиэтиэххэ сөп. Комментатор Николай Бястинов эппитинии, кырдьык да, уолаттар икки өттүттэн кэтэһэн туруута суох элбэх сытыы хамсаныылаах, бырахсыылаах хапсыһыыны көрдөрдүлэр.

Петр Константинов да, үһүс миэстэни былдьаһар бөлөххө киирэн, бэрт кылгас кэм иһигэр үс киирсиини оҥорон – үһүөннэригэр кыайыы көтөллөнөн, үчүгэй таһымҥа сылдьарын көрдөрдө.

61 кг ыйааһыҥҥа – тохсуолар. Барыта тэҥ сыһа таһымнаах тустууктар, эмиэ – эдэрдэр. Кинилэртэн арыыйда дьоҥҥо-сэргэҕэ биллэр маастарга кандидат, 20 саастаах Артем Ефремов ситиһиилээхтик кытынна. Финалга кини Чурапчыттан биир саастааҕа Александр Захаровы 3:0 ахсаанынан хотто. Бу кыайыыттан биллиилээх спортивнай суруналыыс Владислав Петрович Коротов дьиэ кэргэнэ улаханнык үөрбүт буолуохтаах.

65 киилэҕэ 11 кыттааччы баар. Кинилэртэн соторутааҕыта Д.П.Коркин турнирын кыайыылааҕа Ньургун Скрябины уонна Кемеровотааҕы – норуоттар икки ардыларынааҕы турнирга үһүстээбит Дмитрий Аксеновы эрэ чорботуохха сөп. Атыттар – эдэрдэр. Сэрэбиэй обургу бу бөҕөстөрү бастакы эргииргэ көрүһүннэрдэ. Онуоха 3:0 ахсаанынан Ньургун Скрябин кыайда. Бу киирсиини, финал иннинэ – финал диэххэ сөп. Ол эбэтэр Скрябиннаах Аксенов атын утарсааччыларын, этэргэ дылы, таһаҕас оҥостубатылар. Финалга Скрябин эдэр маастар Айтал Оконешниковы “промокашка” диэн албаска түбэһиннэрэн, ыраастык кыайда.

70 кг уон бөҕөс күөн көрүстэ. Кинилэр кэккэлэригэр Егор Пономарев, Владимир Флегонтов, Ваир Бурцев курдук күүстээх тустууктар бааллара. Пономарев уонна Бурцев биир бөлөххө түбэһэн, финалга тахсар иһин тустууларын көрөөччүлэр күүппүттэрэ. Ол гынан баран, тустар кылааһа үрдүгэ таайан, Россия чемпионатын уонна Иван Ярыгин аатынан турнир призердара Егор Пономарев 7:0 ахсаанынан, туох мөккүөрэ суох кыайа тутта. Бүтэһик киирсиигэ кини Флегонтовы эмиэ холкутук хотто.

74 киилэҕэ – сэттиэлэр. Манна эрдэттэн Россия эдэрдэргэ күрэхтэһиитин иккис призера, Европа түһүлгэтин кыттыылааҕа, Циолковскай турнирыгар үһүстээбит Герман Устинов бастыыра биллэр этэ. Кини утарсааччыларын Айсен Копырины, Семен Кычкины уонна финалга Владимир Даниловы – эрчиллиигэ сылдьар курдук холкутук кыайталаата. Бэйэтин сөбүлээн туттар “лампочка” албаһын көрдөрөн, мустубут дьону астыннарда.

Салгыы 86 кг ыйааһыҥҥа сэттэ бөҕөс туһунна. Кинилэртэн арыый да сааһынан аҕатынан уонна уопуттааҕынан Ньургун Сергини чорботуохха сөп этэ. Кини бастакы эргииргэ ааспыт нэдиэлэҕэ, Красноярскайга, үс төгүллээх олимпийскай чемпион Бувайсар Сайтиев турнирыгар иккистээбит Максим Толмачевка, сүрдээх хатыһыылаах хапсыһыыга 8:10 ахсаанынан сабырыйтарда. Салгыы күрэхтэһиигэ иккиэн утарсааччыларын киһилээбэтилэр. Бу күрэхтэһиигэ мин хайаларыттан да Максим Толмачеву хайгыы көрдүм. Олимпийскай эрэл училищетыгар үөрэнэр 18 саастаах, күүс-уох өттүнэн сайдыылаах уол инникитин улахан сыал-сорук туруорунан итиэннэ саамай кылаабынайа – улахан болҕомтону уонна сыанабылы ыллаҕына, киһи кэтэһэр ыччата сылдьар эбит.

97 кг түөрт бөҕөс кытынна. Кинилэр балаһыанньа быһыытынан эргиир ньыматынан, бары бэйэ-бэйэлэрин кытта утары көрүстүлэр. Онуоха уопуттаах Баир Укоев эдэрдэргэ иннин биэрбэтэ.

Ыарахан ыйааһыҥҥа эмиэ төрдүөлэр. Түмүккэ Нам ыччата Виталий Тимофеев кыайыылааҕынан таҕыста.

Константин Бурцев салайааччылаах Дьокуускай куорат спорка управлениета кыайыылаахтарга уонна призердарга сыаналаах, үчүгэй бириистэри олохтообуттарын санатар тоҕоостоох. Ол курдук, бастаабыттар - “Штиль” эрбиинэн, иккистээбиттэр – эрэһиинэ тыынан, үһүстээбиттэр - “Өйдөөх өтүүгүнэн” наҕараадаланнылар.

Чэ, бастакы көрүүгэ сааһылана илик санаалар итинниктэр. 

Чемпионат түмүк көрдөрүүтэ:

50 кг: 1. Павел Архипов (ХИФУ), 2. Иван Лонгинов (ХИФУ), 3. Александр Иган (ОЭУ), Семен Новгородов (ЯГСХА).

57 кг: 1. Виталий Эспек, 2. Афанасий Милютин, 3. Айсен Потапов, Петр Константинов (бары ОЭУ).

61 кг: 1. Артем Ефремов (ОЭУ), 2. Александр Захаров (Чурапчы инст.), 3. Гаврил Лебедев (ХИФУ), Иван Свешников (Чурапчы инст.).

65 кг: 1. Ньургун Скрябин (Чурапчы инст.), 2. Айтал Оконешников (ХИФУ), 3. Ньургустан Брошев (ОЭУ), Дмитрий Аксенов (ХИФУ).

70 кг: 1. Егор Пономарев (ХИФУ), 2. Владимир Флегонтов (ШВСМ), 3. Илья Юмшанов, Ваир Бурцев (иккиэн ЯГСХА).

74 кг: 1. Герман Устинов (ОЭУ), 2. Владимир Данилов (ХИФУ), 3. Семен Кычкин (Чурапчы инст.), Софрон Софронов (ХИФУ).

86 кг: 1. Максим Толмачев (ОЭУ), 2. Арсен Николаев (ШВСМ), 3. Ньургун Сергин (ЯГСХА), Александр Филиппов (ОЭУ).

97 кг: 1. Баир Укоев (Дьокуускай), 2. Никита Семенов, 3. Дьулустан Семенов (иккиэн ХИФУ), Кемран Хариев (ЯГСХА).

125 кг: 1. Виталий Тимофеев (ШВСМ), 2. Алексей Николаев (ЯГСХА), 3. Василий Кутуков (Нам), Ион Болтунов (ХИФУ).