Кыһалҕаны Бырабыыталыстыба быһаарыаҕа
Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Алексей Дьячковскай куорат дьаһалтатын кытта көрсүһүүтүгэр социальнай боппуруостарга мэры солбуйааччы Евдокия Евсикова куоракка оҕо саада тиийбэтин, оҕо ахсаана  элбии турарын уонна Бырабыыталыстыба таһымыгар оҕо саадтарын тутууну, сорохторго үһүс этээһи эбэн өрөмүөннүүр туһунан этии көтөхпүтэ. Онуоха Алексей Дьячковскай сотору кэминэн СӨ Бырабыыталыстыбата куорат сүрүн социальнай кыһалҕаларын быһаарар сыалтан анал көрсүһүүлэри тэрийэри былаанныырын эппитэ.  
Сыыппаралар кэпсииллэр
2014 сыл саҥатыгар Дьокуускайга оҕо саадын уочаратыгар 21 294 оҕо турар этэ. Күн бүгүн 7 сааһыгар диэри уочаракка 19313 оҕо турар. Балартан 3-7 саастаах оҕо ахсаана — 6967. Бу сыыппара нэдиэлэ ахсын уларыйа турар. Ким эрэ саҥаттан уочаракка турар, ким эрэ оҕо саадыгар путевка ылар. Дьокуускайга уопсайа 56 судаарыстыбаннай оҕо саада баар.
Билигин куорат үрдүнэн 14624 оҕо судаарыстыбаннай оҕо саадыгар сылдьар. Быйыл, күн бүгүнүгэр диэри  3426 оҕо путевкаҕа тигистэ.  
Сыл ахсын оҕо төрөөһүнэ үрдүү турар, 2012 сылтан бу сылга диэри оҕо саадыгар уочаракка туруу  24% үрдээтэ.  
Батарыахха эрэ диэн...
Билиҥҥи туругунан куорат үрдүнэн биэс эрэ лицензиялаах чааһынай оҕо саада баар эбит. Лицензияны ылыыга оҕо саада бары ирдэбиллэргэ эппиэттиир буолуохтаах. Ол курдук,  эвакуационнай  икки тахсар ааннаах, оҕоҕо 2,5 миэтэрэ иэнтэн кырата суох оонньуур миэстэлээх, өскөтүн, олорорго анамматах дьиэ буоллаҕына туспа вентиляциялаах, санитарнай өттүнэн оҕоҕо, улахан киһиэхэ тус-туспа унитазтардаах (ол суох буоллаҕына оҕолорго тус-туспа горшоктар) көрүллүөхтээхтэр. Тэрилтэҕэ ас астыыр сир суох буоллаҕына, бэлэм оҥоһуллубут аһы-үөлү таһыы усулуобуйатын тэрийии учуоттаныахтаах.  

Оҕо үс сааһын туолан, судаарыстыба оҕо саадыгар тиксибэтэх буоллаҕына,  чааһынай саадка сылдьар харчытын мэрия  төлүөхтээх. Ол эрээри, бу харчы лицензиялаах эрэ оҕо саадыгар сылдьар оҕоҕо төлөнөр.  
Төрөппүттэр барахсаттар кыһалҕаны быһаарар сыалтан истиһэ-истиһэ дьиэлэриттэн чугас буолла даҕаны, усулуобуйатын, тугу аһыылларын-сииллэрин ситэ билбэккэ, оҕолорун чааһынай саадка биэрэллэр. Маннык чааһынай тэрилтэлэр ыйга кыччаабыта 6-7 тыһыынча солкуобайы туталлар.
Бэйэ холобуруттан
Мин оҕобор оннук чааһынай саады көрдүү сылдьан, оруобуна оҕолор аһыы олорор кэмнэригэр киирдим. Кэҥэс саала-хоско икки-үс кыракый остуолларга төгүрүччү оҕолор олороллоро. Эдэркээн кыыс биирдии кэтилиэти икки гына аҥаардыы-аҥаардыы астарын бэлэмнии сылдьара. Чааһынай оҕо саадын хаһаайката суох этэ. Онон кэтэһэргэ тиийдим. Аҥаардаммыт кэтилиэти кытта аҕыйах устуука мокоруону үстээх-түөртээх оҕолор начаас икки ардыгар мотуйа охсон кэбиспиттэрэ. Мин оҕобун итинник кэмчитик аһата-аһата ый ахсын 12-лии тыһыынчаны ылыахтаахтар үһү! Хармаанын хаҥатар хаһаайканы кэтэспэккэ тахсан барбытым. 
Тутуу оҕо төрөөһүнүн сиппэт
Дьокуускай куорат дьаһалтатын иккис этээһигэр өрүү улахан уочарат буолааччы. Бу да сырыыга ол хартыына уларыйбатах. Арай дьон айдаана суох кумааҕыга уочарат испииһэгин оҥорон, онон чуумпутук 211 хоско ааһаллар эбит. Мин оскуолаҕа киирэ илик саастаах оҕолорго аналлаах отдел салайааччытыгар Наталья Почтаренкоҕа киирдим.
Кэпсэтиибит  сүнньүнэн оҕо саадыгар миэстэ суоҕун, унньуктаах уһун уочарат уонна инникитин бу кыһалҕа хайдах быһаарыллар чинчилээҕин тула барда.  
--  Төһө да 2010 сылтан электроннай уочарат киирдэр, сорох дьон сирэй-сирэйгэ кэлэн кэпсэтэллэрин, уочараттарын бэрэбиэркэлииллэрин сөбүлүүллэр. Уочаракка хайдах тураллара уонна хайдах бэрэбиэркэлииллэрэ кинилэр бырааптара. Ол эрээри уочараты Интернет нөҥүө бэрэбиэркэлиир быдан судургу. Уочараты бэрэбиэркэлииргэ оҕоҥ аатын-суолун, төрөөбүтүн туһунан сибэдиэтилистибэтин нүөмэрин суруйдуҥ да, уочаракка хаһыс турара көстөн кэлэр.
Билиҥҥи балаһыанньа
 2013 сылтан судаарыстыбаннай оҕо саадтарыгар үһүс этээһи эбэн кэҥэтии программата киирбитэ. 2013 сыллаахха уопсайа 8 оҕо саадыгар үһүс этээс эбилиннэ. Ол иһигэр Билибин уулуссатыгар баар «Надежда» оҕо саадыттан «Берегиня» диэн оҕо дьиэтэ көһөн,  уруккута 4 эрэ бөлөхтөөх эбит буоллаҕына, билигин 14 бөлөхтөөх буолла. Дзержинскэй уулуссаҕа саҥа тутуллубут дьиэ бастакы этээһигэр «Северные звездочки», 103 кыбаарталга «Орто дойду», ону сэргэ билигин 16 кыбаарталга «Күнчээн» оҕо саада, ДСК оройуонугар «Журавлик» оҕо саада тутуллан бүтэн эрэллэр. 
Кыһалҕалаах кыһыл атахтаах
Төрөппүт оҕотун туһугар тугу-тугу гымматаҕа баарай? Сорох кыһыл атаҕынан куораты кэрийэн оҕо саадыгар син миэстэ булан оҕотун батарар.  
Мин билэр киһим оҕотун дьыссааттыыр сыалтан 30 тыһыынчалаах миэбэл атыылаһан бэлэхтээбит этэ. Биир өттүнэн ылан көрдөххө, оҕото чааһынай  дьааһылаҕа сылдьар үс ыйдаах төлөбүрүн биирдэ төлөөн кэбиһэрэ эмиэ да судургу курдук. Ол эрээри, киһи барыта маннык күрүөһүлээн оҕо саадыгар киирдэҕинэ, унньуктаах уһун уочарат хамсаабатыгар тиийэр.  
Өскөтүн, оҕотун көрөн олорор ийэ хамнаһын 40% -на оҕотун үс сааһыгар диэри төлөнөрө, оҕо босуобуйата арыый да үгүөрү эбитэ буоллар, оҕо саадыгар уочарат маннык былдьаһык буолуо суоҕа этэ.

(Сиһилии «Саха сирэ» хаһыат.сэтинньи 25 күнүнээҕи нүөмэригэр ааҕыҥ).