Сахалартан бастакы үрдүк үөрэхтээх артыыстар тапталлаах театрдарыгар илии-илиилэриттэн эйэ-дэмнээхтик тутуһан, аа-дьуо хаамсан иһэллэрин көрбүт дьон күн бүгүҥҥэ диэри олус истиҥник ахталлар. Оттон билиҥҥи көлүөнэ Ленин проспегар кинилэр олорбут дьиэлэригэр көмүс буукубаларынан ааттара суруллубут мемориалы сүгүрүйэ көрөр.

Марк Слепцов туһунан биир идэлээхтэрэ уонна чугас дьоно суруйбут ахтыылара көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэр айылгылаах.

Улуу артыыһы саха киһитин уонна артыыс быһыытынан уратыларын кэрэһилиир санаалары кытары билсиэҕиҥ.

 «Кини аҥардас эн аттыгар баарыттан бэйэ бодоҕун тардыннарар, саҥа таһааран ииппэтэр-такайбатар да, үтүө сабыдыаллаах сүдү киһи этэ. Кини киһини олус болҕойон истэрэ. Сорохтор курдук куолуну саба бүрүнэн төрөөбөтөх, дэҥҥэ саҥарар, үгүстүк толкуйдуур артыыс этэ».

                                                                                                                                                          Василий Фомин.

 «Биһиэхэ, эдэрдэргэ, улахан сүбэһит быһыытынан ытыктанара, көмөҕө да улгум киһи этэ. Сценаҕа уобарас быһыытын-таһаатын, туттарын-хаптарын, мимикатын чахчы чаҕылхайдык буларынан маастар этэ. Нууччалыы эттэххэ, «мимик-актер» – кини кыайбыт амплуата».

                                                                                                                                                        Михаил Гоголев.

 «Кэпсэтэн-ипсэтэн илэмэ-салама түһүспэт, аҕыйах саҥалаах, бэркэ буоллаҕына, киһи кэпсээнин сэргээн, омуннаахтык «бүтүннүүтүнэн» күлэрэ. Ордук уһатан «һо-ок!» дии түһээт, эмискэ тоҕо биэрэн уһуннук астына күлэрэ. Оннук дьиктитик Маах эрэ күлэрэ. Мааҕы көннөрү олоҕор тугу эмэни кэпсээн соһутан күллэрэр кэбэҕэс курдук эрээри, испэктээкилгэ оонньуу сылдьан туох да буолтун иһин оруолуттан саараама тахсыбат. Оруолларын олус талааннаахтык, хас биирдиилэрин хатыламмат уратылаахтык уус-уран уобарас оҥортоон айан таһаарара».

                                                                                                                                                         Сиэн Чолбодук.

 «Айар үлэтигэр хаһан да көһүүннүк сыһыаннаспатаҕа, чараас дууһатынан, төлөн сүрэҕинэн ылсара. Кини кэргэнигэр Матрена Васильевнаҕа таптала киһини уйадытыах курдуга. Биһиги үгүспүтүттэн саатар аҕыйахпытыгар кинилэр бэйэ-бэйэлэригэр сүдү, ытыктаһар тапталлара баара буоллар дии саныыгын».

                                                                                                                                            Степан Сивцев-Доллу.

 «Марк Дмитриевич айар үлэтин биир уратыта уобарас ис хоһоонун кытары тас көрүҥүн чуолкайдык, сытыытык дьүөрэлээн айыытыгар сытар. Ол түмүгэр кини айбыт уобарастара туспа характердаах, ураты тас көрүҥнээх, туттар-хаптар уратылардаах, ол ахтыллыбыт уобараска эрэ сөп түбэһэр дьикти-кэрэ бэлиэлэрдээх буолаллар. Иккис уратытынан сахалыы тылбаастаммыт омук да, нуучча да уобарастарын айыыга уһулуччу дьоҕурдаах маастарынан биллэр. Кини хас биирдии уобарас национальнай уратытын учуоттаан, хаһыс үйэ уобарастара, ханнык хайысханан сайдан испитин үөрэтэн, ол үйэ уобарастара бүгүҥҥү биһиги кэммитигэр хайа өттүнэн ордук чугаһын чуолаан бэлиэтээн, сайыннаран, киэргэтэн ааспыт үйэ кэрэтин, дьиктитин чаҕылхайдык арыйан, саха көрөөччүлэрин умсугутар гына айыталаабыта».

                                                                                                                                                        Федот Потапов.

 «Кэргэн быһыытынан кини курдук эрэллээх эр киһи баара дуу? Гастролга сылдьан кэргэнин атаҕын таҥаһын таҥыннаран, утуйар таҥаһын бэлэмнээн оҕолуу бүөбэйдиирэ. Мэлдьи бииргэ сылдьаллара. Сахалыы, боростуой майгылааҕа, наһаа дьээбэлээҕэ. Дьиҥнээх интеллигент, джентльмен кини этэ. Артыыс быһыытынан сахалыы тыл дорҕоонун наһаа үчүгэйдик туттара. Ити кини биир уратыта этэ».

                                                                                                                                                       Домна Уйгурова.

 «Олус дьээбэлээх этэ. Биһиги эмиэ тэҥҥэ дьээбэлэһэрбит. Биирдэ Өлүөхүмэҕэ хайа үрдүгэр тахса сылдьан сибэкки хомуйдубут. Киэһэ кэлбиппит Маахтаах утуйа сыталлар. Сибэккибитин утуйа сытар ороннорун үрдүгэр хайаҕаска кыбыттыбыт. Сарсыарда туран баран, Мотуруона дьээбэлээн: «Хайа, бу оҕонньор түүн кыргыттарга баран сибэкки бэлэхтэтэн кэлбит дуу?» – диэн буолла. Онно да Маах хардата дьээбэтэ-хообото суох буолбата.

Араас хабааннаах оруоллары оонньообута. Дьадаҥы Дьаакыбы ордук табыллан арыйбыта. Билигин даҕаны радионан куолаһын иһиттэхпинэ, Мааҕы харахпар көрөбүн. Ол курдук киһи өйүгэр-санаатыгар хаалан хаалар күүстээх».

                                                                                                                                                           Мария Канаева.