2002 сыллаахха тохсунньу ый 15 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 22 №-дээх дьаһала тахсыбыта, ол дьаһал чэрчитинэн 1998 сылтан 2001 сылга оҥоһуллуохтаах үлэ былааннара ылыныллан бигэргэтиллибиттэрэ. Бырайыактыыр-сметнай үлэлэр түмүктэнэннэр, 2012-2015 сылларга үлэ үбүлээһинэ көрүллэн, 2012 с. атырдьах ыйын 23 күнүгэр Бырабыыталыстыба 905 №-дээх Уурааҕынан тутуу үлэтин графига бигэргэтиллэн, үлэлэр саҕаламмыттара. Ол курдук, гааһынан үлэлиир станция, социальнай эбийиэктэри хааччыйар водозабор тутуулара бүтэн иһэн, кириисиһинэн сибээстээн былырыыҥҥыттан ыла үлэ былаана кэһилиннэ, сэлиэнньэбит тутуута уһаан биэрдэ.

Онон олохтоохтор күн бүгүнүгэр диэри эргэ сэлиэнньэбитигэр олорбуппут курдук олоробут. Биһиги көһөр сэлиэнньэ статустаах буоламмыт дьиэ-уот өрөмүөнэ барбатаҕа ыраатта, дьиэ-уот уу содулуттан эмэҕирэн, алдьанан-кээһэнэн бүтэн турар, дьон сэргэ олороругар кутталлаах да буоллулар, өссө биир 1998 сыллааҕы курдук таһымнаах уу кэлэр түбэлтэтигэр, бу дьиэлэрбит сохсо буолар кутталлаахтар.

Саас аайы сүрэх бааһа буолбут уубут түбүгэ кэлэн, кэрэ сааскы күнү билбэккэ, мутукча мүөт сыттаах сибиэһэй салгынынан дуоһуйа тыыммакка, түбүк бөҕөҕө түһэбит.

Быйыл халааҥҥа бэлэмнэнии нэһилиэнньэни эмиэ түбүк үрдүгэр түһэрэн, кулун тутар ыйтан саҕалаан кулуннуу мөҕүһүннэрдэ. Ол гынан баран, быйылгы сылга үлэбит түмүгэр эрэллээх буолан, хайа да сыллааҕар санаабыт бөҕөх соҕус этэ. Былырыыҥҥы халаан уутугар ЫБММ Саха сиринээҕи кылаабынай управлениетын салайааччытын солбуйааччыта Саввинов Аркадий Филиппович кэлэн, биһиэхэ даамба туттан ууттан көмүскэнэр ньыманы бэйэтинэн көрдөрөн, үөрэтэн барбыта. Кини холку куолаһынан, маны маннык гыннахха, бириэмэни сүүйэҕит, диэбит тыллара былаан буолан киирэн, даамба тутарга санаммыппыт.

Биһиги саҥа сэлиэнньэбит суолун тутуутугар үлэлии сылдьар Кэбээйи суол тутааччыларын тэрилтэлэрин генеральнай дириэктэрэ Кобяков Николай Степановичтан көрдөһүүбүтүн быһа гыммакка, сыл аайы көрсөр кыһалҕабытын өйдөөн, уолаттарын сорудахтаан үлэ күөстүү оргуйбута. Кыралыын-улаханныын бары күргүөмүнэн тахсан субуотунньуктары тэрийэн, хаар түһүөр диэри даамба тутуутугар үлэлэспиппит. Ол курдук күһүн 1,5 м. үрдүктээх, 4 м. кэтиттээх, 100 м. уһуннаах даамба оҥоһуллубута. Ону таһынан уу көҥү анньан киириэн сөптөөх түөрт учаастагар эмиэ кууллаах кумахтарынан хаххалар оҥоһуллубуттара.

Быйыл Аркадий Филиппович кэлэн үлэбитин сыаналаата, бэйэтинэн холобур буолан сааскы хаар уута кэбирэппит сирдэрин уонна алта сиргэ уу таһымныах курдук сирдэригэр бөҕөргөтүү үлэтин тэрийэн ыытта.

Ордук ыам ыйын 19 күнүгэртүүн икки чааска ыксаллаах балаһыанньа үөскээбитигэр, нэһилиэнньэни атаҕар туруоран, бэйэтэ холобур буолан, даамбаны бөҕөргөтүүгэ сарсыарда биэскэ диэри үлэлэстэ. Бу Аркадий Филиппович Саввинов курдук үрдүк таһымнаах үөрэхтээх исписэлиистэр, сатабыллаах салайааччылар баалларын тухары бөҕө-эрэл санаалаах, инникигэ кэскиллээх буолуохпут. Аркадий Филипповичка барҕа махталбытын тиэрдэбит.

Мин хас сыл аайы уу кэлэригэр дьиэм таһыгар бууппар диэри ууну кэһэ сылдьыбыт буоллахпына, быйыл атаҕым анныгар ууну билбэтим. Даамба чахчы ууну тутар кыахтааҕын, быыһанарга бириэмэ биэрэр суолталааҕын дакаастаата. Онон ууга барар Саха сирин нэһилиэктэрин даамбата туттуҥ диэн ыҥырабыт, дьылҕаҕыт бэйэҕит илиигитигэр, көлөһүҥҥүтүгэр баарын умнумаҥ.

Екатерина Кононова,

“Куокуй нэһилиэгэ” МТ баһылыгын солбуйааччы