Ити этиллибити бигэргэтэн ыччат дьон тахсан, Аҕа дойуду сэриитэ саҕаланыытыгар эдэркээн оҕолор “Сэрии буолбатаҕа буоллар...” диэн киһи харыастыах баҕа санааларын этэн баран, сэриигэ барыыларын көрдөрдүлэр. Сыыйа Ленинград блокадата, Ильмень күөлгэ кыргыһыы, тыылга холкуостаахтар үлэлэрэ, Сэбиэскэй Сойуус Геройдарын мэтириэттэрэ – дойду историята “Туймаада” киэҥ хонуутугар театрализованнай дьүһүүйүү буолан киинэ лиэнтэтин курдук субуллан ааста.

Бу бэртээхэй тэрээһини култуура уонна искусство колледжын преподавателэ, култуура уонна ыччат политикатын туйгуна Михаил Степанов бу театрализованнай дьүһүйүнүү биир ый курдук бэлэмнээн дьон дьүүлүгэр таһаарда. Култуура уонна искусство колледжын преподавателэ Алексей Константинов бэлиэтээбитинэн, тэрээһиҥҥэ кылаабынай оруоллары култуура колледжын устудьуоннара толордулар. Ону тэҥэ ХИФУ, тыа хаһаайыстыбатын академиятын, художественнай, музыкальнай училище устудьуоннара, театрдар эдэр артыыстара, үҥкүү кэлэктииптэрэ кыттыыны ыллылар.

Дьүһүйүү сүрүн идеята – ыччат нөҥүө үүнэр көлүөнэҕэ дойдубут историятын, Улуу Кыайыыны хаан тохтуулаах сэрии хонуутугар уонна тыылга үлэлээн уһансыбыт дьоммут кэриэстэригэр ытыктабылы иҥэрии.

- Маннык театрализованнай дьүһүүйүү оҕолорбутугар патриотизмы иитиигэ улахан оруоллаах. Элбэх ыччаты түмэн, дойду историятын театр режиссуратын нөҥүө көрдөрүү дьон санаатыгар тиийиэхтээх. Манна үтүмэн элбэх киһи үлэлээтэ, саҥа көстүүм бөҕөтө тигилиннэ. Сценарийыгар бары бииргэ үлэлээбиппит. Ону барытын хомуйан, наардаан Мария Боппоенова оҥордо”, -- диэн кэпсиир тэрээһин ыытааччыта.

Орто Халыматтан төрүттээх Сахаайа Ноговицына култуура колледжын хореография отделениетыгар үөрэнэр. “Биллэн турар, маннык улахан тэрээһиҥҥэ кыттыы – олоххор биирдэ көстөн ааһар дьоллоох түгэн”, -- диэн бэлиэтиир Сахаайа.

Тэрээһиҥҥэ күндү ыалдьыттарынан, биллэн турар, бэтэрээннэр буоллулар. 90 саастаах сэрии кыттыылааҕын огдообото Матрена Бурнашева Мэҥэ-Хаҥалас Табаҕатыттан төрүттээх. Сааһын тухары ыанньыксыттаабыт. Президент Владимир Путин бэтэрээннэргэ аадырыстаан эҕэрдэ суругун тутаат, бэйэтэ аата суруллубутун көрөн: “Миигин Путин билэр эбит”, -- диэн долгуйбута аҕай диэн кэпсиир уола Роман Бурнашов.

Мария Колодезникова Уус-Алдан Бэйдиҥэтиттэн оҕолоругар кыстаабыт. Ыам ыйын 8 күнүгэр 80 сааһын туолбут. “Сэрии саҕаттан сааһым тухары ыанньыксыттаабытым. Бу биир дойдулааҕым Варвара Сивцева эмиэ олоҕун устата ыанньыксыттаабыт киһи”, - диэн аттыгар олорор биир үтүө киһини ыйар.

- Сэрии тулаайаҕабын. Холкуоспутугар ийэлэрэ суох буолбут, аҕалара сэриигэ баран өлбүт кырачааннары олордор оҕо саада баара эбитэ үһү. Ол курдук, 7 оҕону биир дьиэҕэ мунньан, оннук иитэ сылдьыбыттар. Ийэм мин 3 саастахпар өлбүт. Аҕам 60-чалаах киһи ыарыһах буолан, сэриигэ барбатах. 1943 с. аччыктаан өлбүт. Онон холкуоһум дьоно миигин киһи гыммыттара, -- диэн кэпсиир Балбаара эмээхсин.

Ити курдук, ытык кырдьаҕастар барахсаттар «Улуу Кыайыы тойугун туойабыт” диэн театрализованнай дьүһүйүүттэн бэркэ астынан бардылар.