Анастасия Васильевна Саха Өрөспүүбүлүкэтин маастардарыттан чыҥха ураты көрүҥү илдьэ сылдьар уһуллуччулаах маастар. Кини тириини уонна түүлээҕи танастааһын курдук уустук көрүҥүнэн дьарыктанар. Ол курдук, «Аас тэллэх», көбүөрдэр, паннолар, олбохтор уонна да атын сөҕүмэр кэрэ оҥоһуктар кини быыстапкатын киэргэтэллэр.
Норуот маастара өрөспүүбүлүкэҕэ уонна бүтүн Арассыыйа үрдүнэн ыытыллар быыстапкаларга көхтөөхтүк кыттар. Маны таһынан кини сорох оҥоһуктара Саха Өрөспүүбүлүкэтин эталоннай көрүҥнэрин фондатыгар уурулла сыталлар.
Маастар ситиһиилэрэ: Дьокуускай куорат пенсионердарын кулуубун быыстапкаларын Ӏ истиэпэннээх лауреата (2003с.), Париж куоракка Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын күннэрин кыттыылааҕа (2005с.), «Сверкай алмазами, Победа» өрөспүүбүлүкэтээҕи бэстибээл дипломана (2005с.), «Зеленая неделя» норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээл кыттыылааҕа (Берлин куорат, 2006с.), «Аҕа саастаах дьон уус-уран оҥоһуктара» өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэх Ӏ истиэпэннээх дипломана (2006с.), өрөспүүбүлүкэтээҕи «Олоҥхо тыыннаах үгэстэрэ» көрүү быыстапкаҕа “Төрүт иис” номинацияҕа III истиэпэннээх дипломант (2007), «Декоративно-прикладное искусство и народные промыслы Якутии в рамках I Республиканского Форума народных мастеров” Өрөспүүбүлүкэтээҕи быыстапка-дьаарбаҥка дипломана (2007), регионнар икки ардыларынааҕы «Сибиир маастардара» быыстапка дипломана (Улан-Удэ, 2009).
Анастасия Васильевна киһи хараҕын сымнатар эриэккэс оҥоһуктарын быыстапкатын кэмигэр бэйэтин кытта сэһэргэһэр чиэскэ тигистим.
- Анастасия Васильевна, уус-уран оҥоһуктарын быыстапката буола турарынан итии-истиҥ эҕэрдэ буолуохтун! Хаһааҥҥыттан саҕалаан иис абылаҥар ылларбыккыный?
- Мин адьас кыра сылдьан тулаайах хаалбыт киһибин. Инньэ гынан таҥнар таҥаһа да суох сылдьыбытым. Оҕо сылдьан наар үчүгэй ыал буолуом, байыам-тайыам диэн ыралана саныыр этим. Ити баҕа санаам бу билигин таҥара көмөтүнэн кэллэҕэ буолуо. Бэйэм бэйэбин көрүнэн, бэйэм бэйэбэр таҥас-сап тиктэн улааттаҕым. Кэнники ыал буолан бараммын сүрдээх үчүгэйдик бэйэбин көрүнэн, оҕолорбор таҥас-сап тигэн, ону-маны айан-оҥорон кэллэҕим. Онтон 1985 сылтан оҕуруонан дьарыктаммытым, ол иннинэ 1953 cыллаахха быысабайдыыр этим. Итинтэн ылата бэйэбин бэйэм көрүнэн, иистэнэн, быысабайдаан, баччааҥҥа диэри киһи-хара буолан кэллэҕим. Кэлин сылгы тириитин таҥастаан олбохтору, көбүөрдэри оҥорон таһаарбытым. Кэнники куоракка киирэн бараммын 2001 сылтан ынах тириитигэр көспүтүм. Оттон ынах тириититтэн өссө ордук табыллар курдук эбит, били кылааккай уонна арыый сымнаҕас буолан. Ол иһин онтон ылата сүрдээх элбэҕи оҥорон атыылаатым.
- Эн аймаххар өссө ким эмит иистэнэр, уһанар дуо?
- Мин быраатым чороон оҥорор. Оттон ийэм иистэнэр сурахтааҕа. Ийэм эрдэ бу Орто дойдуттан күрэнэн ким да миигин иистэнэргэ үөрэппэтэҕэ, барытын бэйэм сатыыр буолбутум. Оҕонньурбунуун иккиэн олорон эрээритин быһа-быһабыт ону-маны айан-тутан таһаарабыт. Сүктэр кыыс сыарҕатын оҥоһугу биир кыыстан истибитим уонна бэйэм бу иккис кыыс сүктэр олбоҕун тигэн таһаардым. Уонна оттон тигэн таһаарбыт тэллэхтэрим баһаам элбэхтэр.
- Туйах хатарар киһи баар дуо эйиэхэ?
- Кыыһым уонна сиэн кыысчааным иккиэн иистэнэллэр. Кыыһым оҕуруонан иистэнэр уонна тугу барытын тигэр. Ол гынан баран билиҥҥитэ үчүгэйдик ылса иликтэр.
-
Бу иннибэр олус бэрт көстүүлээх тэллэх турар. Манныгы хайдах оҥорорун ньыматын туһунан кэпсии түһүөҥ дуу?
- Бастаан имитиллибит тириини үчүгэйдик быһыахха наада. Ол быһан баран барытын наардаан уурабыт. Хайдах тахсыахтааҕын хараххар ойуулаан көрөбүн. Онтон дьэ оргууй аҕай тигэн саҕалыыбын. Тигэн баран молотоктуубут, салгыы ууран хайдах тахсыбыт сыныйа көрөн баран, салгыы уочаратынан тигэн иһэбин. Бу түбэлтэҕэ мииннэри анньан тигэбин. Онтон барытын холбоон баран эмиэ молотоктуубун, илитэбин, тардабын. Уопсайынан эттэххэ, үлэтэ олус элбэх. Мээнэ киһи ылсыбат эрэйдээх үлэтэ, көннөрү таҥас лоскуйун быһар курдук буолбатах. Холобура, мин тирии тигэр кэммэр илиим ыалдьар. Былыр тириини иҥииринэн тигэллэр этэ, билигин мин аныгы кэмҥэ олорорум буоларым быһыытынан халыҥ уоннаах сабы туһанабын. Оттон соннору бэйэм араастаан уларытан хайаан бэйэм бэйэбэр тиктэбин, бэйэбэр сөптөөх гына оҥоробун. Былыргылыы моойторук диэн баар, ону тигии эмиэ уустук дьыала.
- Инники былааннаргын кэпсии түс.
- Мин урут панно бөҕөтүн тикпитим. Онтукаларым сүтэн, эргэрэн уонна сорохторо били Аржакова уулуссаҕа турбут урукку “Симэх” сыантыр быыстапкатын дьиэтигэр умайан суох буолбуттара. Олору төттөрү сөргүтэн тикпит киһи диэн баҕа санаалаахпын. Мин билигин соҕотох олоробун, маннык уоскулаҥҥа олорон 85 сааспар диэри аҕыйаҕы тугу эмит иистэнэн хаалаахтаабыт киһи диэн баҕарабын. Аны саатар 2-3 cыл үлэлээн санаабын ситиһэ сатаабыт киһи.
- Саха дьонугар туох сүбэ-ама биэриэн этэй?
- Саха дьоно оттон былыргыны үйэтитиинэн үгүстүк дьарыгыраллара буоллар. Оччоҕуна эрэ дьиҥ саха буолабыт. Бэйэбит киэнин бэйэбит оҥорон дьоҥҥо-норуокка көрдөрүөхтээхпит. Киһи олоҕор арааһы көрсөр. Өлүү-сүтүү да түбэлтэтэ көһүннэҕинэн киһи санааҕа ылларбакка куруук айа-тута, үлэлии-хамныы сылдьыахтаах. Сүрүнэ диэн киһи испэт-аһаабат, табахтаабат буоллаххына үчүгэйдик сылдьар. Эдэр ыччакка туһаайан этэбин, арыгыны-табаҕы батыспакка бу курдук олорон иистэниҥ-уһаныҥ диэн этиэхпин баҕарабын. Үлэ суох буолбатах, үлэ хаһан баҕарар баар.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети