Бу экспедиция туһунан салайааччы Иоанн Чечнев «Эдэр сааска» манныгы кэпсээтэ:
– Экспедицияҕа төрдүө буолан сырыттыбыт. Биһиги үһүөн Томскайтан сылдьабыт уонна Польшаттан биир киһилээхпит. Нерюнгри – Үөһээ Халыма маршрутунан сырыттыбыт. Республика саамай соҕуруу уонна хоту оройуоннара. Историяны хасыһаммыт Саха сиригэр наһаа элбэх репрессияламмыт дьон баарын таарыйа уонна иккиһинэн Саха сирин норуоттара хайдах олороллорун туһунан көрөр-истэр сыаллаахпыт.
Биһиги Томскайга туох наада буоларын барытын эрдэттэн тэринэн баран күһүн айаннаабыппыт. Манна тымныы кэмҥэ кэлэммит, айаммытыгар ыарахаттары көрсүбүппүт. Велосипедтарбыт тоҥоннор, кинилэри бүөбэйдээн таҕыстыбыт. Баран истэхпитинэ көлүөһэбит тэстэр, сыаппыт уунар уонна велосипеппыт наһаа тоҥон, барбат буолан хаалар. Айанныыр суолбутугар буурҕа түһэн, утары айаннаан иһэр киһи суолун ытыйан кэбиһэрэ. Суолбутугар сороҕор аргыс массыынаҕа олорон, сороҕор балааккаҕа хоно сырыттыбыт. Бу сырыыбыт биһиэхэ хаһан да умнулуо суоҕа. Айаннаан иһэн нэһилиэктэргэ сылдьаммыт саха дьоно наһаа ыалдьытымсахтарын биллибит. Хас нэһилиэк аайы хоннорон, аһатан уонна ас биэрэн көмөлөстүлэр. Ону таһынан, массыынанан арыаллаан, атааран биэрдилэр. Тоҥнохпутуна массыына иһигэр киллэрэн ириэрэн, аһатан, ханна тиийбиппитин билсэннэр, олус долгуйдулар. Маннык тымныыга сылаастык көрсөллөрө биһигини үөрдэр. Ол курдук Аллараа Халымаҕа айаннаан тиийэн репрессияламмыт дьон оҕолорун кытта билистибит. Кинилэр бу дойдуттан тоҕо барбакка олороллорун ыйыталастыбыт. Биир Польшаттан төрүттээх эмээхсини көрсөн ыйыппыппытыгар: «Мин харчым суох буолан барбатаҕым, манна олохсуйан хааллым, кыахтаннахпына бара сылдьыам», – диир. Бу курдук эмиэ биир ыалга киирэ сылдьан аҕаларын суруктарын көрбүппүт онно маннык суруйбут: «Миигин кэтэһимэҥ, мин аны кэлбэппин», – диэбит. Маннык туоһу суруктары биһиги куоппуйалаан ылан, бэйэбит архыыппытыгар киллэрбиппит. Бу сырыыбыт туһунан видеоҕа устан, хаартыскаҕа түһэрэн презентация оҥороммут Россия киин сирдэригэр барытыгар көрдөрүөхпүт. Ону таһынан күһүн диэки кинигэ таһаарыахпыт. Бу бырайыак манан эрэ бүппэт. Аныгыскы сылга эмиэ кэлиэхпит уонна бу сырыыга улуустарынан сылдьыахпыт дии саныыбын. Уопсайынан, ыраах олорор нэһилиэктэр наһаа былыргылыы тэринэн олороллор диэн бэлиэтии көрдүбүт. Биһиги манна кэлэммит олус элбэҕи көрөн-истэн, дууһалыын байдыбыт. Сыалбытын ––сорукпутун барытын ситистибит. Бастатан туран, ыччат дьыалаларын уонна дьиэ кэргэн министерствотыгар махталбытын тиэрдиэхпит этэ. Тоҕо диэтэххэ, кинилэр суолбутун ыйан биэрэннэр күүс көмө буоллулар. Хас биирдии нэһилиэктэргэ биһиэхэ күүс-–көмө буолбут дьоҥҥо эмиэ улахан махталбын тиэрдиэм этэ.
Тохсунньуга хайдахтаах курдук тымныылар турбуттарын бары билэргит буолуо. Кинилэр хайдах курдук хорсуннук тымныыга атаннаабыттара киһини сөхтөрөр. Түмүккэ биһиги өссө кэлиэхпит диэн эрэннэрдилэр.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети