Республика президенэ Егор Борисов ыччаты кытта куруук көрсөр. Онон муус устар 24 күнүгэр Егор Борисов ХИФУ устудьуоннарын кытта «Сэргэлээх» киинигэр көрсүһүүтэ бастакы буолбатах. Кини ыччаты кытта көрсөрүгэр өрүү судургу, дьээбэлээх уонна аһаҕас буолааччы. Ол да иһин маннык көрсүһүүлэргэ ыччат кинини кытта аһаҕастык кэпсэтэр, санаатын үллэстэр.
Устудьуоннары кытта көрсүһүүгэ Егор Афанасьевиһы кытта сэргэстэһэ уҥа өттүгэр Николай Нифонтов диэн эдэр киһи, хаҥас өттүгэр ХИФУ ректора Евгения Михайлова олордулар. Саала иһэ тобус-толору. Ортоку эрээккэ тобус-толору тутар этэрээккэ үлэлиир устудьуоннар анал таҥастарын кэтэн кэккэлэспиттэрэ харахха тута быраҕыллар. Бастакы эрээккэ министрдэр: Сардаана Татаринова, Екатерина Кормилицына, Афанасий Владимиров, Валерий Фридовскай, Михаил Гуляев олордулар. Уҥа эрээккэ ХИФУ факультеттарын деканнара, преподавателлэр бааллара. Миэстэҕэ тиксибэтэх устудьуоннар сорохтор туран эрэ, сорохтор кирилиэскэ олорон, ким балкоҥҥа тахсан иһиттилэр.
Егор Борисов көрсүһүү сыалын-соругун олус аһаҕастык саҕалаата. Кини этэр тыла дьэҥкэ. Дойду президенэ Владимир Путин кинини өйөөбүтүн, этиитин ылыммытын кэпсээн, хара маҥнайгыттан устудьуоннары кытта аһаҕас кэпсэтиигэ киирдэ.
«Эһиги миигин хаалтыстаах эрэ сылдьарбынан билэҕит..»
- Куруук күөх экран нөҥүө көстүүм кэтэн дьоһуннанан олорорбун, мунньах ыытарбын көрөҕүт, – диэн Егор Борисов устудьуоннарга этэр. – Оттон мин олус боростуой, судургу киһибин, – диэн этэн, бастаан долгутуулаах, тыҥааһыннаах түгэни намыратан, холкутатан, ыччаты аһаҕас кэпсэтиигэ ыҥырда. Онон кэпсэтии даҕаны үүттээх чэйи иһэ олорор курдук истиҥ уонна аһаҕас сэһэргэһии быһыытынан барда. Аҕа баһылык төрөөбүт-үөскээбит дойдутуттан саҕалаан, бэйэтин олоҕун хайдах ийэлэрэ элбэх оҕону соҕотоҕун атаҕар туруортаабытын кэпсээтэ. Оттон кини бу тус олоҕун кэпсээһинин, холобур быһыытынан аҕалыытын – ыччакка сүбэ-ама быһыытынан өйдүөххэ сөп. «Күн бүгүнүгэр диэри оскуолаҕа бииргэ үөрэммит, устудьуоннаабыт сылларым доҕотторун кытта сибээспин быспакка алтыһабын» диэн кэпсээн, ханнык да дуоһунас, кэм уларыйыыта, сыл-хонук киһини уларытыа суохтааҕын туһунан сүбэ курдук этиитин ыччат сөбүлүү иһиттэ.
«Үлэлээҥ, өссө төгүл үлэлээҥ!»
Егор Борисов ыччаты кытта көрсөрүгэр, холобур, «СахаСелигергэ», ыччат парламенын кытта Саҥа дьыл иннинэ көрсүһүүгэ, сыл ахсын ыытыллар «Министр» дьыалабыай оонньууларга куруук «Карьера кирилиэһин дабайарга дьулуһумаҥ» диэн этээччи. Ол санаатын бу да сырыыга тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.
Егор Афанасьевич бу көрсүһүүгэ аҥардас быыбар иннинээҕи балаһыанньанан буолбакка, бастатан туран, аҕа табаарыс быһыытынан сүбэ-ама биэрэ, ыччат олоххо көрүүтүн истэ-билэ уонна кэпсэтэ кэлбит. Устудьуоннар тосхойбут түгэни мүлчү тутумаары саала икки өттүнэн баар микрофоннарга уһун синньигэс уочаракка турдулар. Бастакы ыйытыыны Гаврил диэн филологическэй факультет устудьуона биэрдэ:
- Ыччат бэйэтин сайыннарарыгар сэбиэскэй кэм ордук этэ дуу, билиҥҥи кэм дуу? - диэн кини ыйытта. Маныаха Егор Борисов: «Мин билиҥҥи уонна сэбиэскэй кэмҥэ үлэлээбит уонна үлэлиир киһи буоларым быһыытынан, билиҥҥи кэм бэйэни сайыннарыы өттүнэн ыллахха, судургу. Урут ыччат былаан эрэ хайысхатынан сылдьара. Көҥүл тыыныы суоҕа. Урут тэрилтэ салайааччыта «УАЗ» массыына атыылаһаары көҥүл ыла Москва куоракка тиийэр эбит буоллаҕына, билигин хас биирдии киһи бэйэтэ былаанныыр, хас массыынаны атыылаһарын барытын тэрилтэ бэйэтэ быһаарар» диэн кэпсээтэ.
- Мин эдэр эрдэхпиттэн карьера, үрдүк хамнас туһунан санаабат этим. Судургутук эттэххэ, үлэлиир эрэ этим. Эһиэхэ эмиэ оннугу сүбэлиибин. Үлэлиир киһи син биир тугу эрэ ситиһэр. Билигин ыччат үөрэҕин бүтэрээт, тута үрдүк хамнастаах үлэҕэ киириэн баҕарар. Ол толкуй сыыһа. Эрэйи, кыһалҕаны билбэтэх, тута үрдүк дуоһунаска олорбут киһи элбэҕи куоттарар. Киһи үлэ нөҥүө олоҕу билэ үөрэниэхтээх.Онон үлэлээҥ, өссө төгүл үлэлээҥ! - диэн эттэ. Мин аҕа баһылык бу этэр санаатын уруккуттан сөбүлүү истэбин. Кини ыччакка «Кыра үлэттэн саҕалыыртан куттанымаҥ» диэн этэр тылын мындыр салайааччы сүбэтин курдук ылыныахха сөп.
«Сынньалаҥмар «боевик» көрөөччүбүн»
Егор Афанасьевичка араас ыйытыы киирдэ. Ол курдук, Арктика сылынан хотугу улуустарга оҕо саада, оскуолалар тутуллуохтара дуо, Интернет аһара сайдыытыгар эн сыһыаныҥ, киһи үлэҕэ конкуренцияны куоһарарын туһугар ханнык хаачыстыбалар наадаларый, тулаайах оҕолор квартира ый ахсын төлөнөр төлөбүрүттэн босхолонуохтаахтарын туһунан сокуон тоҕо үлэлээбэтий, билигин ханнык идэ престижнэйий? - диэн курдук ыйытыылар харыыта суох киирдилэр. Олортон мин Евгений Ксенофонтов диэн юридическэй факультет устудьуона «Ыарахан үлэ күнүн кэнниттэн хайдах сынньанаҕын?» диэн көнө ыйытыытын сөбүлүү иһиттим. Онуоха аҕа баһылык:
- Мин киһилии уоппуска ылан сынньамматаҕым 20-чэ сыл буолла. Ол эрээри түбүктээх үлэ кэнниттэн кинигэ ааҕан, ардыгар «боевик» киинэ көрөн сынньанааччыбын, – диэбитигэр саала иһэ ытыс тыаһынан ньиргийэ түстэ. Арааһа устудьуоннар бэйэлэригэр ханыылыы көрөн, «президент эмиэ биһиги курдук «боевик» киинэ көрөр эбит» диэбиттии астыммыт сирэйдэрин бэлиэтии көрбүтүм.
«Уочараттаах микрофоҥҥа» министрдэр
«Государственнай сулууспаҕа үлэлии барыахпын баҕарабын. Тоҕо маннык тэрилтэлэргэ устудьуоннар практикаларын ааспаттарый?» - диэн устудьуон кыыс туран ыйытта. Онуоха, Егор Борисов бастакы эрээккэ олорор министрдэртэн Предпринимательство уонна туризм министрин Екатерина Кормилицынаны эппиэттииригэр эттэ. Екатерина Кормилицына «уочараттаах микрофоҥҥа» кэлэн: «Биһиэхэ сыл аайы устудьуоннар кэлэн практикаларын ааһаллар» диэн саҕалаата.
– Маннык практикалар устудьуон үлэҕэ киириитиигэр, государственнай сулууспаҕа үлэлииригэр уопут курдук буолаллар, - диэтэ. Онуоха президент: «Бээрэ, бу боломуочуйаны кимиэхэ туттарыахпын сөбүй, ким манан ылсан үлэлэһиэй», – диэн баран министрдэрин диэки ыйыппыттыы кэриччи көрдө. Онтон Ыччат министрэ Афанасий Владимировка туһаайан иһэн, Каадыры аттаран туруоруу, профессиональнай үөрэхтээһин министрин Валерий Фридовскайы таба көрөн, киниэхэ туһаайда уонна министрдэр кэлин маннык көрсүһүүлэригэр ыҥырыыта суох кэлэр буолбуттарын бэлиэтээтэ: «Министрдэри мин хаһан даҕаны маннык көрсүһүүлэргэ ыҥырбаппын. Кинилэр кэлин бу туһалааҕын өйдөөтүлэр, ол иһин батыһа сылдьаллар», - диэн хайҕаата.
– ХИФУ үөрэтэр программалара эргэрдилэр, «1С», атын инженернэй программаларга тоҕо устудьуоннары үөрэппэттэрий? – диэн автодорожнай факультеты бүтэрбит, идэтинэн үлэ була илик уол ыйытта. Онуоха президент: «Ити ыйытыылары миэхэ буолбакка, университет ректорыттан ыйытыаххытын сөп этэ», - диэн баран аттыгар олорор Евгения Исаевнаны ыйда. Онуоха Евгения Исаевна: «Чахчы, мин баарбын дии, миигиттэн ыйытыахтааххын» диэбиттии уол диэки көрдө.
«Дьылҕам миэнэ» кинигэни ааҕыҥ
- Егор Афанасьевич, сынньалаҥҥар кинигэ ааҕаргын сөбүлүүргүн иһиттибит. Оттон билиҥҥи ыччакка ханнык кинигэни ааҕары сүбэлиэ этигиний? - диэн быһаччы ыйытыыга президент: «Мин оскуолаҕа үөрэнэр сылларбар суруйааччы учууталлаах этим. Кини «Дьылҕам миэнэ» диэн кинигэтин ааҕаргытыгар сүбэлиэм этэ» диэтэ уонна эбэн: «Сатаан анааран толкуйдуурга үөрэниҥ, республикаҕа, дойдуга буолар быһыыны-майгыны кэтээн көрүҥ, кыттыһыҥ», - диэн ыҥырда.
- Ыччаты кытта элбэхтэ көрсөҕүн, эйиэхэ тус бэйэҕэр бу туох туһаны аҕаларый? - диэн ыйытыыга Егор Афанасьевич хас биирдии көрсүһүүттэн саҥа идея, туһалаах толкуй ыларын эттэ. Ардыгар ыччаты кытта көрсүһүү түмүгүнэн саҥа бырайыактар олоххо киирэллэрин бэлиэтээтэ. Кини хас биирдии ыччат төрөөбүт тылын билиэхтээҕин эттэ: «Төрөөбүт тылгытын үөрэтиҥ, билиҥ!» - диэтэ. Ханнык да сайдыылаах, хайдах да таһымнаах кэм кэллэҕинэ, төрөөбүт тылын билэр киһи өлөн-охтон биэриэ суоҕа», - диэбитин ытыс тыаһынан тоһуйан ыллылар. Саала иһэ сэргэхсийэн, устудьуоннар мэктиэтигэр харахтара чаҕылыҥнаһан, ытыстарын тыаһа уһуннук ньиргийдэ.
«СЫП» бырайыагы икки
һин хайҕаата
«Промышленность ханнык салаата сайдар кэскиллээҕий?» - диэн ыйытыыга президент быһалыы гаас промышленноһын ыйда. Куруук Мирнэй куоракка сылдьарын кэпсээтэ уонна «Эдэр саас» хаһыат «Саха ыччатын – промышленноска» бырайыагын холобур быһыытынан аҕалла. «Бу бырайыагы «Эдэр саас» хаһыат редактора Бубякин төрүттээбитэ. Билигин бырайыакка кыттыбыт үгүс оҕо үөрэхтэрин бүтэрдэхтэринэ, быһалыы бу эйгэҕэ үлэлии барыахтара» диэн этиитин мин олус үөрэ уонна астына иһиттим. Былырыын президент Мирнэйгэ сылдьан «СЫП-8» бырайыак оҕолорун кытта анаан көрсүбүтэ, бырайыак кэскиллээҕин, республикаҕа каадыры бэлэмнээһиҥҥэ олус туһалааҕын бэлиэтээбитэ. Онон Егор Афанасьевич биһиги хаһыаппыт ыытар «Саха ыччатын — промышленноска» бырайыагы иккиһин хайҕаата.
Аҕа баһылык ыччаты кытта көрсөн кэпсэтэр араас көрсүһүүлэригэр син балачча сырыттым. Хас маннык көрсүһүү ахсын бэйэбэр саҥа санааны, туһалааҕы булан арыйабын. Онон устудьуоннар даҕаны бу көрсүһүүттэн дуоһуйуу ылан, мындыр киһини кытта истиҥ кэпсэтиини долоҕойдоругар хатаан, элбэҕи туһаммыттара буолуо диэн саарбахтаабаппын.
Комментарии
Авторизация на сайте через социальные сети