ЯСИА12+ СахаМедиа

Сюжеты

Главное Политика Экономика Общество Территория Инвестник Происшествия Культура Спорт Природа Жизнь Подробно Не факт

Фотоматериалы

альбомы
(Не отображено 341 фото) Просмотреть все

На карте

16 мая 2014, 11:18

Киһи кэрэхсиир ыйытыыта үгүс


Бу нэдиэлэ биир сүрүн сонунунан республика Ил Дарханын эбээһинэһин быстах кэмҥэ толорооччу Егор Борисов "Саха" НКИК "Быһа эфиригэр" кыттыыта буолла. Үгүс киһи "күөх экран" иннигэр олорон бу биэриини көрбүт буолуохтаах. Мин эмиэ анаан тартаран көрдүм. Ол иһин кэккэ санаабын бу туһунан үллэстиим.

Биэриигэ хаһааҥҥытааҕар даҕаны промышленнай улуустар көхтөөхтүк кытыбыттарын бэлиэтии санаатым. Ол курдук, үгүс боппуруос Нерюнгри, Алдан, Мирнэй, Ньурба улуустарыттан киирдэ. Бүгүҥҥү олохпут араас өрүтэ барыта таарылынна: тыа сирин гаастааһын, пилотнай бырайыак, общественнай хамсааһын, аутсорсиҥҥа көһүү, ыччат үлэлээх буолуута, Саха сиригэр тустуу чемпионатын ыытыы, пенсия үрдээһинэ, хаарбах дьиэлэртэн дьону көһөрүү уо. д.а.

"Тыа сирин сылыгар туох ситиһии баар буолла?" -- диэн ыйытыыга Егор Борисов: "Ситиһии туһунан этэр эрдэ. Биһиги биэс сыл устата ыытар үлэбит хайысхатын бастакы түһүмэҕин -- тыа сиригэр производство сайдыытыгар үбүлээһини көрүүгэ болҕомтобутун уурдубут. Толору хааччыллыылаах дьиэҕэ-уокка олорор киһи үлэтэ тахсыылаах буоларын быһыытынан социальнай хайысханы сайыннарыыны күүһүртүбүт. Сунтаарга бара сылдьан толору хааччыллыылаах олорор дьиэлэри тутууга үлэ күүскэ барарын бэлиэтии көрөн, тыа сирин олохтоохторугар бу хайысхаҕа государственнай өйөбүлү оҥорууга туһуламмыт ыйаахха илии баттаабытым".

Киһи кэрэхсиэҕэ, тыа сирин сайыннарыыга ыччаттарбыт олохтоохтук ылсан эрэллэр. Кэскиллээх эдэр салайааччы ахсаана элбээтэ. Мин "Нэһилиэк" диэн 10 эдэр баһылык бөлөҕөр киирсэн, кинилэр үлэлэрин анаан кэтээн көрөбүн, сүбэ-ама биэрэбин, -- диэн аҕа баһылык бэлиэтээтэ.

Ыччат тиэмэтин салҕаатахха, Москваҕа үөрэнэр устудьуон уол: "Киин куорат үрдүк үөрэҕин кыһатын бүтэрбит ыччат дойдутугар үлэ булара уустук. Онуоха республика салалтата туох үлэни ыытарый?" -- диэн ыйыппытыгар Егор Борисов санаатын маннык үллэһиннэ: "Ким эрэ киниэхэ үлэ булан биэрэрин кэтэспэккэ, саха ыччата бэйэтэ үөрэнэр куоратыгар баар бастайааннай представительстволарга сылдьан, ханнык үөрэх кыһатын үөрэнэн бүтэрэн эрэрин эрдэттэн биллэрэн, идэтинэн ханна үлэлии барыан сөбүн ыйыталаһан билсиэн-көрсүөн наада. Оччотугар эрэ дойдутугар тустаах идэтинэн чуо кэлэн үлэлиир кыахтаныан сөп. Бу туһунан быйыл үөрэхтэрин бүтэрэр ыччаттар ыам ыйын 22 күнүгэр Новосибирскайга, ыам ыйын 25-26 күннэригэр Москваҕа ыытыллар көрсүһүүлэргэ кэпсэтиэхтэрэ. Мин өйүүн Москваҕа командировкаҕа көтөбүн. Онон күн иккис аҥарыгар Москва устудьуоннарын кытта быыс булан көрсүөхпүн сөп. Ыччаттар мустаарыҥ, кэпсэтиэхпит, -- ити курдук эдэр киһи ыйытыы биэрэ охсон, республика салайааччытын кытта көрсөр буолла".

Көрөөччүлэр тыыл бэтэрээннэрин пенсияларын сэрии бэтэрээннэрин пенсияларыгар, "сэрии сылларын оҕолорун" тыыл бэтээрэннэригэр тэҥниир туһунан боппуруостары көтөхпүттэригэр, Егор Борисов бу боппуруоһу федеральнай таһымҥа өрүү туруорсарын бэлитээн эттэ:

- Кырдьык, Саха сирин бэтэрээнин пенсията Калуга куорат олохтооҕун кытта хайдах тэҥ буолар кыаҕа суох. Онон бу биһиги саамай туруорсар тыын боппуруоспутунан буолар.

Оттон 1936 сыллааҕы "сэрии сылларын оҕолорун" социальнай өйөбүлүнэн хааччыйдахпытына, 1937 сылтан 1945 сылга диэри төрөөбүттэр эмиэ өйөбүлү туруорсубутунан барыахтара. "Сэрии сылларын оҕолоро" диэн бүтүн көлүөнэҕэ харчынан төлөбүрү олохтуур кыах суох. Онон сэрии кэмигэр тулаайах хаалбыт бэтэрээҥҥэ чопчу аадырыстаммыт өйөбүл оҥоһуллуохтаах. Улуу Кыайыы 70 сылыгар бэтэрээннэргэ государство өттүттэн социальнай суолталаах тустаах өйөбүл оҥоһуллуоҕа.

Хоту улуустартан Дьааҥыттан инбэлиит уол оҕолоох дьиэ кэргэнтэн хаарбах туруктаах дьиэҕэ олорор дьонтон ыйытыы киирдэ. Онуоха Ил Дархан эбээһинэһин быстах кэмҥэ толорооччу Егор Борисов дьиэ тутуутугар олохтоох, улуустааҕы, республикатааҕы программалар баалларын санатта. Ону тэҥэ: "Биһиги хаарбах туруктаах дьиэлэртэн дьону көһөрүүгэ үс сыл иһигэр 8 млрд солк. ылар туһунан ОДьКХ реформатыгар көмөлөһөр фонданы кытта дуогабардастыбыт. Онно республикаттан эбии үбү-харчыны көрүөхпүт уонна үлэни саҕалыахпыт", - диэн бэлиэтээтэ.

"Быһа эфири" түмүктүүрүгэр ыытааччы биэрии кэмигэр уопсайа 150-тан тахса араас ис хоһоонноох ыйытыы киирбитин иһитиннэрдэ. Итилэртэн Егор Борисов 35 боппуруоска сиһилии эппиэттэри биэрдэ. "Быһа эфиргэ" кыайан эппиэттэммэтэх ыйытыыларга биир ый иһинэн эппиэттиэхтэрэ.

При частичном или полном использовании материалов гиперссылка на сайт ysia.ru обязательна.
Категория: Политика Просмотров: 4170 Источник: Газета "Саха Сирэ" Автор: Елена Потоцкая Подписаться на обновления

Комментарии

Вы не можете оставить комментарий, пока не войдете на сайт. Вход / Регистрация

Авторизация на сайте через социальные сети

ЯСИА, Якутия, Саха Сирэ